เข้าใจบทบาท และข้อจำกัดที่สำคัญเสียก่อน
เท่าที่เป็นอยู่ทุกวันนี้ นักบัญชีถูกใช้งานในหลายลักษณะ ตั้งแต่ระดับต่ำสุด คือเพื่อตอบสนอง
ข้อกำหนดตามกฎหมาย งานของนักบัญชีเหล่านี้จึงจะจบที่การกระทำประเภทสักแต่ว่าทำแล้ว ไม่ได้คิด
หรือรับอนุญาตให้เลยไปสู่เป้าหมายที่สูงกว่านั้น ขณะที่นักบัญชีบางคนอาจโชคดีกว่า เท่าที่ผ่านมา
หน่วยงานกำกับดูแลทั้งหลายซึ่งเปรียบเสมือนกองบรรณาธิการ ก็มุ่งเน้นการแก้ไขเฉพาะบทเฉพาะตอนที่
เขียนโดยนักบัญชีเท่านั้น โดยปล่อยให้ที่เหลือซึ่งยังคงเป็นเนื้อหาส่วนใหญ่ถูกเขียนขึ้นโดยไม่ผ่าน
การตรวจสอบ เป็นเหตุให้เกิดความเข้าใจผิดอย่างมากว่า นักบัญชีรับผิดชอบต่อความถูกต้องของหนังสือทั้งเล่ม
ปัญหาเหล่านี้ไม่ว่าจะถูกต้องยุติธรรมต่อนักบัญชีแค่ไหน ก็ไม่เท่ากับคลื่นลูกใหม่ที่กำลังถาโถมเข้า
ใส่วิชาชีพ ไม่ว่าจะเป็นกระแสกดดันให้เกิดนักบัญชีอาเซียน การปรับเปลี่ยนมาตรฐานในการทำงาน การ
เรียกร้องให้มีการประกันคุณภาพงานของนักบัญชี หรือการยกระดับจรรยาบรรณให้สูงขึ้น เป็นต้น นักบัญชี
ไทยส่วนใหญ่ไม่ได้ให้ความสนใจกับกระแสการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้มากนัก โดยมองว่าเป็นเรื่องของบริษัท
ขนาดใหญ่ หรือนักบัญชีข้ามชาติบางคนอาจไปไกลถึงกับเชื่อว่าจะสามารถหลบหลีกคลื่นลูกนี้ภายหลัง
กำบังเก่า ๆ ได้
ในขณะที่นักบัญชีไทยเตรียมรับมือกับกระแสการเปลี่ยนแปลง โดยการเพิกเฉย นักบัญชีในประเทศ
เพื่อนบ้านตื่นตัวมากกว่านั้น ในต้นเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา สมาคมนักบัญชีฮ่องกงได้เป็นเจ้าภาพจัดการ
ประชุมในระดับอาเซียน ซึ่งผู้เข้าร่วมการประชุมทั้งหมดเป็นนักบัญชีภูมิภาค เพื่อหาทางรับมือกับการ
เปลี่ยนแปลงที่คาดว่าจะทำให้คุณค่าของการบริการพื้นฐานต่ำลง และช่องว่างระหว่างนักบัญชีกำลังจะกว้างขึ้น
ที่ประชุมมีความเห็นหลายประการในการรับมือกับวิกฤตบริการ เช่น การปรับขยายบริการ ความ
จำเป็นในการมีเครือข่ายข้อมูล การให้ความสำคัญกับธุรกิจ และสำนักงานบัญชีขนาดเล็ก และขนาดกลาง
การยอมรับข้อจำกัด และความสามารถในการแข่งขันกับสำนักงานบัญชีข้ามชาติ และที่สำคัญที่สุด “ความ
จำเป็นในการออกไปหาตลาดนอกประเทศ” ซึ่งก็คงไม่แคล้วประเทศเพื่อนบ้านใกล้เคียงที่มีภูมิคุ้มกันใน
ด้านความรู้ความสามารถต่ำกว่า ทำให้อดนึกไม่ได้ว่า นี่อาจจะเป็นที่มาของกระแสนักบัญชีอาเซียนก็เป็นได้
นักบัญชีไทยกำลังพบกับทางเลือกที่สำคัญที่ต้องเข้าใจว่า ภูมิคุ้มกันเก่า ๆ ที่มีอยู่จะเป็นข้อกำหนด
ทางกฎหมายก็ตาม ภาษาไทยซึ่งไม่ใช่ภาษาธุรกิจ หรือข้ออ้างสภาพแวดล้อมที่ต่างกันก็ตาม อาจกลายเป็น
ภูมิคุ้มกันบกพร่องในธุรกิจซึ่งลูกค้าเป็นผู้เลือก
เราอาจตีกรอบล้อมบริการพื้นฐานไว้ได้ แต่ก็จะเป็นบริการที่มีคุณค่าต่ำสุด เราอาจมาถึงจุดที่ต้อง
เลือกว่า “จะเป็นศิลาที่ช่างก่อสร้างเลือกทิ้ง หรือจะผลักดันให้ตัวเองเป็นศิลาหัวมุม”